مقایسه اثرات خاک فسفات تیمار شده و سوپر فسفات تریپل بر فسفر قابل استفاده خاک و غلظت آن در برگ درختان سیب

محمد پسندیده*، فریدون نور قلی پور، حسین بشارتی کلایه موسسه تحقیقات خاک و آب *نویسنده مسئول: [email protected] تاریخ دریافت:23/9/88 تاریخ پذیرش18/5/89 چکیده فسفر از جمله عناصر غذایی اصلی در تغذیه گیاه و تولید محصول بوده و در بسیاری از فرآیندهای بیوشیمیایی و انتقال انرژی تأثیر بسزایی دارد. از جمله روش‌های معمول در رفع کمبود فسفر گیاهان، کاربرد کودهای فسفاته است. خاک فسفات به عنوان منبع اصلی برای تولید کودهای فسفاته در نظر گرفته می‌شود. به منظور بررسی اثر بخشی خاک فسفات ترکیب شده با دیگر مواد، آزمایش مزرعه‌ای در مرکز تحقیقات کشاورزی خراسان رضوی با 11 تیمار و 3 تکرار انجام شد. در هر تکرار دو درخت سیب در نظر گرفته شد. تیمارها عبارت بودند از: تیمار اول: شاهد (بدون کاربرد فسفر)، تیمار دوم: کاربرد فسفر از منبع سوپر فسفات تریپل، تیمار سوم: 40% خاک فسفات تلغیظ شده + 40% گوگرد پودری + 16 % کود دامی + 4% سولفات روی، تیمار چهارم:تیمار سوم + 20 گرم مایه تلقیح تیوباسیلوس (حاوی 107 باکتری تیوباسیلوس در هر گرم مایه تلقیح)، تیمار پنجم: تیمار سوم + 40 گرم مایه تلقیح تیوباسیلوس، تیمار ششم: تیمار سوم + ضایعات چای بجای کود دامی، تیمار هفتم: تیمار چهارم + ضایعات چای بجای کود دامی، تیمار هشتم: تیمار پنجم + 40 گرم مایه تلقیح تیوباسیلوس، تیمار نهم: تیمار سوم + کمپوست بجای کود حیوانی، تیمار دهم: تیمار چهارم + کمپوست بجای کود حیوانی، تیمار یازدهم: تیمار پنجم + کمپوست بجای کود حیوانی. در هر درخت، با توجه به تیمارهای ذکر شده، مقدار یک کیلوگرم کود در عمق 40 سانتی متری قرار داده شد. نتایج نشان داد که از لحاظ غلظت فسفر برگ و فسفر قابل استفاده خاک در تیمارهای کودی (شامل خاک فسفات، مایه تلقیح تیوباسیلوس و کود دامی) با تیمار شاهد در سطح 5% اختلاف معنی‌دار آماری وجود دارد. براساس نتایج بدست آمده، کاربرد خاک فسفات + مایه تلقیح تیوباسیلوس + کود دامی به مقدار یک کیلوگرم در هکتار برای هر درخت، نتایجی مشابه سوپر فسفات تریپل از لحاظ غلظت فسفر در برگ، ایجاد نمود.